A. GİRİŞ
Gündemde “Sosyal Medya Yasası” olarak adlandırılan düzenlemeler, 31 Temmuz 2020 tarihli ve 31202 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7253 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Değişiklik”) ile 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’a (“İnternet Kanunu”) işlenmiştir.
Değişiklikle, belirli şartlar kapsamında sosyal medya platformlarına çeşitli yükümlülükler getirilmiş ve yükümlülüklerin ihlal edilmesi halinde uygulanacak yaptırımlar belirlenmiştir.
İnternet Kanun’una buradan ve Değişikliğe buradan ulaşabilirsiniz.
B. KAPSAM
Yükümlülükler ve yaptırımlar bölümlerine geçmeden önce aşağıda açıklanacak değişikliklerin kapsamını belirlemekte yarar vardır. Değişiklikle birlikte İnternet Kanun’unun tanımlar maddesine “Sosyal Ağ Sağlayıcı” ibaresi eklenmiştir. Sosyal ağ sağlayıcı aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır;
“Sosyal Ağ Sağlayıcı: Sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişileri ifade eder”.
C. YÜKÜMLÜLÜKLER
- Temsilci Bulundurma
Türkiye’den günlük erişim miktarı bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıları en az bir kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirlemek zorundadır. Belirlenen temsilcinin iletişim bilgileri Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (“BTK”) bildirilir. Temsilcinin gerçek kişi olduğu durumda bu kişinin Türk vatandaşı olması zorunludur.
Belirlenen temsilcinin iletişim bilgileri kolayca görülebilecek ve doğrudan erişilebilecek şekilde sosyal ağ sağlayıcının internet sitesinde yayımlanır.
Yapılan bu değişiklikle Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcılara adli ve idari makamlarca yapılacak tebligat ve bildirimlerde muhatabın açıkça belirlenmesi ve İnternet Kanun’u kapsamındaki diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesinin temini amaçlanmaktadır.
Temsilci bulundurma yükümlülüğünün yürürlük tarihi 1 Ekim 2020 olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda temsilci bulundurma yükümlülüğü bulunan sosyal ağ sağlayıcılarının 1 Ekim 2020 tarihine kadar en az bir temsilci belirlemeleri gerekmektedir.
- 48 Saat İçerisinde Cevap Verme
Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıları, İnternet Kanun’unun “İçeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi” başlıklı 9. maddesi ve “Özel hayatın gizliliği nedeniyle içeriğe erişimin engellenmesi” başlıklı 9/A. maddesi kapsamındaki içeriklere yönelik olarak kişiler tarafından yapılacak başvurulara, başvurudan itibaren en geç 48 saat içinde olumlu ya da gerekçeli olarak olumsuz cevap vermek zorundadır.
Değişiklikle birlikte sosyal ağ sağlayıcılarının, yükümlülüğün yürürlük tarihi olan 1 Ekim 2020 tarihinden itibaren 3 ay içerisinde (1 Ocak 2021) gerekli çalışmaları tamamlamaları gerekmektedir.
- Raporlama
Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıları, kendisine bildirilen içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararlarının uygulanmasına ve İnternet Kanun’unun 9 ve 9/A maddeleri kapsamındaki başvurulara ilişkin istatistiksel ve kategorik bilgileri içeren Türkçe hazırlanmış raporları altı aylık dönemlerle BTK’ya bildirmek zorundadır.
İnternet Kanun’unun 9 ve 9/A maddeleri kapsamındaki başvurulara ilişkin rapor, kişisel verilerden arındırılmak suretiyle sosyal ağ sağlayıcının kendi internet sitesinde de yayınlanır.
Bu kapsamda ilk raporun 2021 yılı Haziran ayında Kuruma bildirilmesi ve sosyal ağ sağlayıcının internet sitesinde yayınlanması gerekmektedir.
- Verilerin Türkiye’de Bulundurulması
Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcıların, Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırılması için gerekli tedbirleri alması gerekmektedir.
- İçerik Kaldırma ve Erişim Engellemede 24 Saat Sınırı
Hukuka aykırılığı hâkim veya mahkeme kararı ile tespit edilen içeriğin sosyal ağ sağlayıcıya bildirilmesi durumunda 24 saat içerisinde içeriğin kaldırılması/engellenmesi gerekmektedir.
D. YAPTIRIMLAR
- Temsilci Bulundurma
Temsilci bulundurma yükümlülüğünün ihlalinde 5 aşamalı yaptırım sistemi öngörülmüştür. Bu kapsamda ilk olarak sosyal ağ sağlayıcıya BTK tarafından bildirimde bulunulur, sosyal ağ sağlayıcı bildirimden itibaren 30 gün içerisinde temsilci bulundurma yükümlülüğünü yerine getirmezse aşamalı olarak aşağıdaki yaptırımlar uygulanır;
Birinci Aşama: Sosyal ağ sağlayıcının BTK’nın ilk bildiriminden itibaren 30 gün içerisinde temsilci bulundurma yükümlülüğüne aykırı davranması halinde sosyal ağ sağlayıcısına 10 milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanır;
İkinci Aşama: Sosyal ağ sağlayıcının birinci aşamada uygulanan idari para cezasının tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde temsilci bulundurma yükümlülüğüne aykırı davranması halinde sosyal ağ sağlayıcısına 30 milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanır;
Üçüncü Aşama: Sosyal Ağ Sağlayıcısının ikinci aşamada uygulanan idari para cezasının tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde temsilci bulundurma yükümlülüğüne aykırı davranması halinde Türkiye’de mukim vergi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişilerin ilgili sosyal ağ sağlayıcısına yeni reklam vermesi yasaklanır, bu kapsamda yeni sözleşme kurulamaz ve buna ilişkin para transferi yapılamaz;
Dördüncü Aşama: Reklam yasağı kararının verildiği tarihten itibaren 3 ay içinde temsilci bulundurma yükümlülüğünün yerine getirilmemesi hâlinde BTK sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde elli oranında daraltılması için sulh ceza hâkimliğine başvurabilir;
Beşinci Aşama: Başvurunun kabulüne ilişkin hâkim kararının uygulanmasından itibaren 30 gün içinde temsilci bulundurma yükümlülüğünün yerine getirilmemesi hâlinde BTK sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde doksan oranına kadar daraltılması için sulh ceza hâkimliğine başvurabilir.
İlk üç aşamadan farklı olarak dördüncü ve beşinci aşamadaki yaptırımların uygulanması için sulh ceza hakimliğince verilmiş bir kararın varlığı gerekmektedir. Ayrıca, beşinci aşamada sulh ceza hakimliği %50’den az olmamak kaydıyla %90’dan daha düşük bir değere karar verebilir.
- 48 Saat İçerisinde Cevap Verme
BTK tarafından 5 milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
- Raporlama
BTK tarafından 10 milyon Türk Lirası idari para cezası uygulanır.
- Verilerin Türkiye’de Bulundurulması
Henüz bir yaptırım öngörülmemiştir.
- İçerik Kaldırma ve Erişim Engellemede 24 Saat Sınırı
İçerik kaldırma/engelleme kararının sosyal ağ saylayıcıya bildirilmesine rağmen 24 saat içinde içeriği çıkarmayan veya erişimi engellemeyen sosyal ağ sağlayıcı, doğan zararların tazmin edilmesinden sorumlu olacaktır.
Bu hukuki sorumluluğun işletilmesi için içerik sağlayıcının sorumluluğuna gidilmesi veya içerik sağlayıcıya dava açılması şartı aranmayacaktır.
E. SONUÇ
Değişiklikle birlikte temsilci bulundurma yükümlülüğü başta olmak üzere sosyal ağ sağlayıcılarının yerine getirmesi gereken pek çok yükümlülük düzenlenmiştir. Bu kapsamda, söz konusu sosyal ağ sağlayıcılarının yaptırımla karşı karşıya kalmaması için, (i) 1 Ekim 2020 tarihine kadar veya en geç BTK’nın bildirim tarihinden itibaren 30 gün içerisinde Türkiye’de temsilci bulundurulması, (ii) 48 saat içerisinde cevap verilebilmesi için 1 Ocak 2021’e kadar gerekli çalışmaları yapması ve (iii) Haziran 2021 tarihinde hazırladıkları raporu BTK’ya göndermesi ve internet sitesinde yayınlanması gerekmektedir.
22.09.2020