A. GİRİŞ
Kripto paralar, teknolojik şifreleme araçlarının kullanmasıyla ortaya çıkmış sanal paralardır. Amerika Birleşik Devletleri’nde kripto paraların hukuki ve ekonomik boyutu, federal hükümet , eyalet hükümetleri ve devlet organları tarafından mercek altına alınmış durumdadır.
Ülkede, kripto paralar özellikle Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (“SEC”) tarafından sıkı takip edilmektedir. Yetkililer kripto paraların, Amerika Birleşik Devletleri’nin teknolojik olarak gelişiminde önemli yer edineceğini ve kripto para düzenlemelerinin eyaletlerin ekonomik açıdan gelişmesinde önemli katkı sağlayacağını bildirmektedir.
Örneğin Wyoming hükümeti dijital paralar kullanılarak iş yapılması için yasal zemin hazırlamakla birlikte bu işlemlerin güvenle sağlanması içinde adımlar atmıştır. Wyoming hükümeti bu kapsamda kripto para birimleri ile işlem yapılabilmesi için bir tür banka açılmasını hukuken düzenlenmiş ve bu durum eyaletin kripto para dostu hükümet olarak tanınmasına yol açmıştır.
B. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİNDE’Kİ DÜZENLEMELER
1. Satış Yönetmeliği
Kripto para satışı ancak eyalet hükümeti tarafından bu satışın federal yasalar altında ya da eyalet hükümetinin güvencesi altında olduğunda düzenlenmiştir. Aksi taktirde, kripto para satışı para transferi işi olarak tanımlanır.
Ek olarak, yatırım, opsiyon ve takas gibi kripto varlıklarla ilişkili işlemler, Amerika Birleşik Devletleri Emtia Vadeli İşlemler Komisyonu’nun düzenlemesi altındadır. Kurum, market manipülasyonunu önleme açısından da yetkilidir.
2. Menkul Kıymetler Mevzuatı
SEC’in, herhangi bir kripto para ya da dijital varlığın yayımlanması veya satışa sunulmasında düzenleyici yetkisi bulunmaktadır.
Amerika Birleşik Devletleri hukukunda, yatırım sözleşmesi içeren menkul varlıklar, Yüce Divan tarafından ‘ortak bir işletmeye kar elde amacıyla yatırım yapılması ve başkalarının girişimsel veya yönetimsel çabalarıyla kar elde etme imkânı sunan varlıklar’ olarak tanımlanmıştır. Bu tanım Howey Testi olarak da bilinir. Howey Testi, sözleşmeye katılan katılımcıların kar elde edebilmesi için diğer sözleşme tarafının herhangi bir çaba gösterip göstermeyeceğini sorar.
SEC, kripto para ve dijital varlıkları ‘yatırım sözleşmesi’’ olarak nitelemekle beraber davalarda mahkemelerle birlikte, işlemin şeklinden ziyade esas olarak içeriği göz önünde bulundurulmaktadır.
SEC, henüz arz edilmeye başlanmış ve Howey testini geçmiş kripto paralar için de menkul varlık tanımlamasını yapmakta ve bu kripto paraları Menkul Kıymetler Yasası kapsamında değerlendirmektedir. Yatırımcı, dijital varlığı menkul kıymet olarak piyasaya sunmak isterse SEC tarafından bu varlığın menkul kıymet olarak kayıt ettirilmesi gerekmektedir. Yatırımcı bu doğrultuda kayıt için gerekli olan koşulları yerine getirmeyip kendisine muafiyet verilmesi teklifinde bulunabilir. Federal kanunlarla birlikte, çoğu eyaletin kendi menkul kıymetleri düzenleyen yasaları vardır. Bu yasalar ‘mavi gökyüzü’ yasaları olarak bilinir. Menkul kıymet satan herhangi biri bu yasalar çerçevesince satışın uygunluğunu kontrol etmelidir.
3. Vergi Mevzuatı
Amerikan Gelir İdaresi (“IRS”), Bitcoin ve diğer sanal para birimlerinden vergi alınırken bunlardan para statüsünde değil eşya, varlık statüsünde vergi alınacağını açıklamıştır.
IRS, 2014 yılında yaptığı açıklama ile kripto paralar ve vergi konusunda çeşitli düzenlemeleri ortaya koymuştur. Bu düzenlemelerin arasında, her özel ya da tüzel kişinin alım veya satım yaptıkları kripto paraların detaylı kayıtlarının sunulması, kripto paraların nakit para karşılığında satışında elde edilen kar üzerinden vergi ödemesi yapılması, kripto paraların mal ya da çeşitli hizmetler karşılığında satışında elde edilen kar üzerinden de vergi ödemesi yapılması ve kripto para madenciliğinden elde edilen gelir üzerinden vergi ödemesi yapılması gibi çeşitli maddeler bulunmaktadır.
1 Ocak 2018’de yapılan duyuruyla, 1 Ocak 2018 günü ve daha sonra yapılacak olan, her kripto paranın başka bir kripto paraya dönüştürülmesi işleminde ortaya çıkan kar veya zarar için ödenmesi gereken verginin, vergi yükümlüsü tarafından tanınması gerektiği de açıklanmıştır.
4. Tanıtım ve Test Yönetmeliği
Arizona, blockchain ve kripto paralar gibi yeni oluşan endüstriler için sınırları içerisinde bir inovasyon merkezi kurarak bunu yapan ilk eyalet olmuştur. Bu kapsamda eyalet tarafından kripto para, kripto varlıkları tanıtım ve test yönetmeliği olan “Regulatory Fintech Sandbox” yürürlüğe koyulmuştur. Bu inovasyon merkezi ve tanıtım ve test yönetmeliği ile Arizona’da şirketler ürünlerini 2 yıla kadar test edip, geliştirebileceklerdir. Arizona’nın ardından diğer eyaletlerden de inovasyon merkezine benzer çalışmalar yapan eyaletler olmuştur.
5. Kripto Para Madenciliği Mevzuatı
Bu konuda çok fazla düzenlememe bulunmamakla birlikte, kişinin yaşadığı bölgede kripto para kullanımı yasal ise kripto para madenciliği de yasaldır. Amerika Birleşik Devletlerinde, kripto para madenciliğinin yasal olmadığı New Yorku’un Plattshburg şehri kripto para madenciliğini geçici olarak yasaklayan ülkedeki tek şehirdir.
6. Diğer Çalışmalar
Bir grup Amerikan kanun koyucu, Amerika Birleşik Devletleri’nin sınırlarına giren kişilerin sahip olduğu kripto paraları beyan etmeleri gerektiğini bildirmişlerdir. Ancak, bu fikir yürürlüğe girmemiştir.
C. SONUÇ
Kripto paralar ve blockchain hukuku, Amerika Birleşik Devletlerinde gelişmekte olan bir hukuk dalıdır ve bununla ilgili çeşitli düzenlemeler ile kripto paraların hukuki boyutu ve kripto para kullanıcıların hakları korunmaktadır. Kripto paralar ve blockchain ile ilgili çalışmalar her geçen gün önem kazanmaktadır ve Amerika Birleşik Devletleri hukuk sistemi de gelişen teknolojilere uyum sağlamaya devam etmektedir.
Yararlanılan Kaynaklar
[1] Joe Dewey, Blockchain & Cryptocurrency Regulation 2021 USA, Global Legal Insights